28/6/08

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ
Κώστας Χρυσόγονος

Εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 19/05/2008

Δημοσιογραφικές έρευνες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σε πολλά είδη ευρείας κατανάλωσης, που αποτελούν το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», οι τιμές στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερες από ό,τι σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία κ.λπ. Πρόκειται για ένα διαχρονικό παράδοξο, αφού το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα, και άρα η αγοραστική δύναμη του μέσου καταναλωτή, βρίσκεται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι στα κράτη αυτά της Δυτικής Ευρώπης. Μικρότερα όμως είναι στην Ελλάδα και τα κόστη των επιχειρήσεων για την προώθηση και διάθεση των προϊόντων, αφού τόσο οι μισθοί των εργαζομένων όσο και οι τιμές των υγρών καυσίμων βρίσκονται αρκετά κάτω από τα δυτικοευρωπαϊκά επίπεδα.
Η μόνη λογική εξήγηση είναι λοιπόν ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα αποκομίζουν υψηλότερα ποσοστά κέρδους, μέσω εναρμονισμένων πρακτικών (δηλαδή άτυπων μεταξύ τους συμφωνιών) σχετικά με τις τιμές, σε βάρος του καταναλωτικού κοινού. Οι εναρμονισμένες πρακτικές μπορούν να επιτευχθούν εδώ ευκολότερα από ό,τι στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, αφενός λόγω της σχετικής γεωγραφικής απομόνωσης της χώρας και αφετέρου λόγω του μικρού μεγέθους της ελληνικής αγοράς, αλλά και της επικράτησης ολιγοπωλιακών συνθηκών με την ανοχή του κράτους.
Βέβαια οι εναρμονισμένες πρακτικές και η εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης των επιχειρήσεων στην αγορά απαγορεύονται τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, με την απειλή μάλιστα αυστηρών κυρώσεων. Την αρμοδιότητα για την εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής επωμίζεται μια ανεξάρτητη αρχή, η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ωστόσο, τα μέλη της τελευταίας δεν είναι αποκλειστικής απασχόλησης ούτε αμείβονται επαρκώς, ενώ η στελέχωση της Επιτροπής με υπαλληλικό προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή της είναι ελλιπέστατες. Πέρα από τις αντικειμενικές αυτές αδυναμίες όμως, φαίνεται ότι υπάρχουν και άλλου είδους προβλήματα, όπως η γνωστή ως «το σκάνδαλο των κουμπάρων» υπόθεση δωροδοκιών, εκβιασμών κ.λπ., που εκκρεμεί ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων.
Την τελική ευθύνη για όλα αυτά την έχει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, και κυρίως τα δύο μεγάλα κόμματα, που εναλλάσσονται στην εξουσία και μας θυμίζουν με τη συμπεριφορά τους τον σαββοπουλικό στίχο «η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα». Οι κυβερνήσεις και οι κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες ποτέ δεν θέλησαν να υπάρξει πραγματικός έλεγχος στην αγορά και πραγματική προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, δηλαδή τελικά των συμφερόντων του καταναλωτή. Και τούτο διότι, εάν το ήθελαν, θα μπορούσαν να είχαν οργανώσει, στελεχώσει και χρηματοδοτήσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να ασκεί αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές της. Το ζήτημα τελικά είναι η αδιαφάνεια των πηγών χρηματοδότησης και τα τεράστια ελλείμματα εσωκομματικής δημοκρατίας των οικογενειοκρατικών κομματικών σχηματισμών που νέμονται επί δεκαετίες την κρατική εξουσία και καταλήγουν να καθιστούν προβληματική, ή ενίοτε και προσχηματική, τη λειτουργία συνολικά των δημοκρατικών θεσμών στην Ελλάδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: