27/7/09

ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Κώστας Χρυσόγονος
Εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 27.7.2009

Συμπληρώθηκε αυτές τις μέρες η τριακονταπενταετία από τη μεταπολίτευση του 1974 και το πολιτικό μας σύστημα μοιάζει να είναι ώριμο για να «συνταξιοδοτηθεί». Το σύστημα αυτοδιαφημίζεται, με τη βοήθεια και των ΜΜΕ, ως δημοκρατικό. Η Δημοκρατία, όμως, στον τόπο μας είναι επιφανειακή, αφού περιορίζεται στο επίπεδο του κράτους και δεν αγγίζει την πραγματική έδρα της εξουσίας, δηλ. τα πολιτικά κόμματα και τη διαπλοκή τους με το επικοινωνιακό σύστημα.
Η εσωκομματική Δημοκρατία, αν και αποτελεί επιταγή του Συντάγματος για όλα τα κόμματα (άρθρο 29), ουδέποτε λειτούργησε πλήρως, ειδικά στα δύο κόμματα εξουσίας. Τα τελευταία χρόνια όμως, μετά την εκλογή στην ηγεσία αμφοτέρων των γόνων των χαρισματικών ιδρυτών τους, η κατάσταση έχει χειροτερεύσει τόσο ώστε η εσωκομματική Δημοκρατία να έχει καταστεί είδος υπό εξαφάνιση. Οι οιονεί κληρονομικοί αυτοί αρχηγοί λαμβάνουν συνήθως τις κρίσιμες αποφάσεις μόνοι τους, χωρίς να συγκαλούν καν τα συλλογικά όργανα των κομμάτων τους, τα οποία έχουν ατροφήσει εντελώς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επικείμενη (τον Φεβρουάριο του 2010) προεδρική εκλογή, όπου ο πρωθυπουργός μόνος αποφάσισε και εξήγγειλε τη στήριξη του κυβερνώντος κόμματος για την επανεκλογή του Καρόλου Παπούλια. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μόνος του απάντησε με την παραδοξολογία ότι η τελευταία αρνείται να ψηφίσει Παπούλια τον Φεβρουάριο, αλλά θα τον ψηφίσει τον Απρίλιο, αφού πρώτα μεσολαβήσουν, υποχρεωτικά, βουλευτικές εκλογές. Οπως, δηλαδή, ο Λουδοβίκος 14ος της Γαλλίας κόμπαζε «το κράτος είμαι εγώ», έτσι οι δικοί μας κομματικοί ηγεμόνες υπονοούν με τη συμπεριφορά τους «το κόμμα είμαι εγώ». Οι υπουργοί, οι βουλευτές και τα λοιπά στελέχη και μέλη των κομμάτων υποβαθμίζονται, θέλοντας και μη, σε ρόλο άβουλου διεκπεραιωτή εντολών και χειροκροτητή. Για όποιον τολμήσει να διαφωνήσει, επικρέμεται πάντα η δαμόκλειος σπάθη της διαγραφής, δηλαδή του συμβολικού πολιτικού αποκεφαλισμού. Ο συμβολισμός είναι, άλλωστε, η μόνη διαφορά στη συμπεριφορά των κομματικών κληρονόμων του σήμερα από τους βασιλικούς κληρονόμους του παρελθόντος, αφού εκείνοι κυριολεκτικά αποκεφάλιζαν τους διαφωνούντες.
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι τα δύο αυτά κόμματα έχουν χάσει, ήδη από τη δεκαετία του 1990, τη διακριτή πολιτική και ιδεολογική φυσιογνωμία τους, αποκτώντας κοινή λαϊκίστικη ιδεολογία και κοινή κλεπτοκρατική πρακτική. Η επιλογή μεταξύ τους στερείται ολοένα περισσότερο από πολιτική ουσία και έτσι οι βουλευτικές εκλογές καθίστανται, σε μεγάλο βαθμό, τελετουργία κενή περιεχομένου. Το οικογενειοκρατικό και διεφθαρμένο αυτό πολιτικό σύστημα όμως δεν μπορεί, ούτε καν να επιδιώκει, να αντιμετωπίσει τα μεγάλα εθνικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που έχει μπροστά της η χώρα μας. Ετσι, όσο τα τελευταία αναπόφευκτα διογκώνονται, το σύστημα χάνει σταδιακά την ευστάθειά του και η κατάρρευσή του διαφαίνεται ως μια ισχυρή πιθανότητα, σε έναν ορίζοντα μερικών ετών. Το ερώτημα είναι αν η κατάρρευση αυτή θα οδηγήσει τον τόπο σε πιο δημοκρατική ή σε πιο αυταρχική (όπως αυτή που ευαγγελίζεται ο ΛΑΟΣ) κατεύθυνση και, βέβαια, αν θα συνοδευτεί με εθνικό κόστος ανάλογο της μεταπολίτευσης του 1974.