Χαράλαμπος Ανθόπουλος
Εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 14.1.2009
Ύστερα από κάθε ανασχηματισμό, υπάρχουν αναπόφευκτα δυσαρεστημένοι βουλευτές. Για μια κυβέρνηση που διαθέτει πλειοψηφία μίας μόνο έδρας στη Βουλή αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα ήσσονος σημασίας. Ωστόσο, το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας υποδέχτηκαν με ικανοποίηση, ίσως και ανακούφιση, τον πρόσφατο ανασχηματισμό λειτουργεί αποτρεπτικά για την εξωτερίκευση διαφωνιών ή αντιρρήσεων. Έτσι, δεν φαίνεται πιθανή μια κρίση στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, τουλάχιστον προς το παρόν.
Η απομάκρυνση των «Βατοπεδινών» από την κυβέρνηση επιβεβαιώνει τον καθοριστικό ρόλο που έχουν αποκτήσει τα μέσα ενημέρωσης στη διαδικασία καταλογισμού της ατομικής πολιτικής ευθύνης των υπουργών. Η «θεσμική-κοινοβουλευτική» ευθύνη των υπουργών ευρίσκεται πλέον σε παραλυσία και τείνει να υποκατασταθεί από τη «διάχυτη» πολιτική τους ευθύνη, την οποία καταλογίζουν τα μέσα ενημέρωσης, ασκώντας την ελευθερία πληροφόρησης και κριτικής. Ο νόμος της «διάχυτης» πολιτικής ευθύνης είναι αμείλικτος. Κι αν ο υπουργός, στον οποίο καταλογίζεται ευθύνη για ηθικά αξιόμεμπτες πράξεις του, δεν παραιτείται οικειοθελώς, τότε ο πρωθυπουργός είναι αναγκασμένος, για να προστατεύσει τον εαυτό του, συνεπώς και την κυβέρνησή του, να ζητήσει την παραίτησή του ή να τον απομακρύνει στον επόμενο ανασχηματισμό. Ορισμένοι θα σπεύσουν να κάνουν λόγο για «δημοκρατία των μέσων ενημέρωσης» που υποκαθιστά την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε όμως να θεωρηθεί ως μια καινούργια εκδοχή άμεσης δημοκρατίας.
Θα άξιζε, ίσως, να ερμηνεύσουμε και τη συμπάθεια που εκδηλώνει η κοινή γνώμη στον νέο υπουργό Παιδείας. Αυτό οφείλεται, κατά τη γνώμη μας, στο ότι είναι ένα από τα λίγα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος που έχει αντιληφθεί ότι η «κομματοκρατική» και αλαζονική άσκηση της εξουσίας είναι πλέον παρωχημένη και αναποτελεσματική. Κανείς υπουργός Παιδείας δεν μπορεί να πετύχει στο έργο του, αν πιστεύει ότι το μόνο που έχει να κάνει είναι να εφαρμόσει απαρέγκλιτα την πολιτική του κόμματός του, χωρίς «συμβιβασμούς» με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και τα υποκείμενα της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Ο κεντρικός, αν όχι μοναδικός, στόχος του πρόσφατου ανασχηματισμού ήταν να καταστήσει την κυβέρνηση εκλογικά πιο ελκυστική. Αυτό δεν σημαίνει -κατά τη γνώμη μας- ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών πριν από τις ευρωεκλογές. Έτσι όπως έχουν έλθει τα πράγματα, αυτό που συμφέρει τη Νέα Δημοκρατία είναι να μετατεθούν οι βουλευτικές εκλογές όσο το δυνατόν αργότερα. Θα ήταν, ωστόσο, πολύ σημαντικό για τη Νέα Δημοκρατία να μην είναι ξεκάθαρο το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2009, δηλαδή να μην προδικάζει την έκβαση των βουλευτικών εκλογών. Με βάση το προηγούμενο των ευρωεκλογών του 1999 (ΠΑΣΟΚ 32,91% - Νέα Δημοκρατία 36,00%), θα της αρκούσε να μην υπολείπεται από το ΠΑΣΟΚ περισσότερο από τρεις ποσοστιαίες μονάδες. Έτσι θα μπορούσε να υποστηρίξει, επικοινωνιακά τουλάχιστον, ότι οι βουλευτικές εκλογές θα είναι αμφίρροπες. Στην παρούσα συγκυρία δεν φαίνεται ότι έχει τη δυνατότητα να πετύχει κάτι καλύτερο από αυτό.
Η απομάκρυνση των «Βατοπεδινών» από την κυβέρνηση επιβεβαιώνει τον καθοριστικό ρόλο που έχουν αποκτήσει τα μέσα ενημέρωσης στη διαδικασία καταλογισμού της ατομικής πολιτικής ευθύνης των υπουργών. Η «θεσμική-κοινοβουλευτική» ευθύνη των υπουργών ευρίσκεται πλέον σε παραλυσία και τείνει να υποκατασταθεί από τη «διάχυτη» πολιτική τους ευθύνη, την οποία καταλογίζουν τα μέσα ενημέρωσης, ασκώντας την ελευθερία πληροφόρησης και κριτικής. Ο νόμος της «διάχυτης» πολιτικής ευθύνης είναι αμείλικτος. Κι αν ο υπουργός, στον οποίο καταλογίζεται ευθύνη για ηθικά αξιόμεμπτες πράξεις του, δεν παραιτείται οικειοθελώς, τότε ο πρωθυπουργός είναι αναγκασμένος, για να προστατεύσει τον εαυτό του, συνεπώς και την κυβέρνησή του, να ζητήσει την παραίτησή του ή να τον απομακρύνει στον επόμενο ανασχηματισμό. Ορισμένοι θα σπεύσουν να κάνουν λόγο για «δημοκρατία των μέσων ενημέρωσης» που υποκαθιστά την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε όμως να θεωρηθεί ως μια καινούργια εκδοχή άμεσης δημοκρατίας.
Θα άξιζε, ίσως, να ερμηνεύσουμε και τη συμπάθεια που εκδηλώνει η κοινή γνώμη στον νέο υπουργό Παιδείας. Αυτό οφείλεται, κατά τη γνώμη μας, στο ότι είναι ένα από τα λίγα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος που έχει αντιληφθεί ότι η «κομματοκρατική» και αλαζονική άσκηση της εξουσίας είναι πλέον παρωχημένη και αναποτελεσματική. Κανείς υπουργός Παιδείας δεν μπορεί να πετύχει στο έργο του, αν πιστεύει ότι το μόνο που έχει να κάνει είναι να εφαρμόσει απαρέγκλιτα την πολιτική του κόμματός του, χωρίς «συμβιβασμούς» με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και τα υποκείμενα της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Ο κεντρικός, αν όχι μοναδικός, στόχος του πρόσφατου ανασχηματισμού ήταν να καταστήσει την κυβέρνηση εκλογικά πιο ελκυστική. Αυτό δεν σημαίνει -κατά τη γνώμη μας- ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών πριν από τις ευρωεκλογές. Έτσι όπως έχουν έλθει τα πράγματα, αυτό που συμφέρει τη Νέα Δημοκρατία είναι να μετατεθούν οι βουλευτικές εκλογές όσο το δυνατόν αργότερα. Θα ήταν, ωστόσο, πολύ σημαντικό για τη Νέα Δημοκρατία να μην είναι ξεκάθαρο το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2009, δηλαδή να μην προδικάζει την έκβαση των βουλευτικών εκλογών. Με βάση το προηγούμενο των ευρωεκλογών του 1999 (ΠΑΣΟΚ 32,91% - Νέα Δημοκρατία 36,00%), θα της αρκούσε να μην υπολείπεται από το ΠΑΣΟΚ περισσότερο από τρεις ποσοστιαίες μονάδες. Έτσι θα μπορούσε να υποστηρίξει, επικοινωνιακά τουλάχιστον, ότι οι βουλευτικές εκλογές θα είναι αμφίρροπες. Στην παρούσα συγκυρία δεν φαίνεται ότι έχει τη δυνατότητα να πετύχει κάτι καλύτερο από αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου